Christmas Pudding met Naked Grouse Whisky

@Verkoren bakt weer eens wat lekkers. Vandaag (of beter gezegd, de afgelopen weken) maakte ik een Christmas Pudding. De afgelopen jaren even niet meer gedaan vanwege overkill de jaren ervoor, maar ik deed het elk jaar. Dus je mag me een ervaren Pudding-baker noemen. Na flink experimenten ben ik er toch wel achter dat whisky als ingrediënt niet te verslaan is. Maar dan wel een goede whisky met veel smaakschakeringen en niet te scherpe uitschieters in de afdronk. Vanzelfsprekend kwam ik dan ook uit bij The Naked Grouse. Waarom dit vanzelfsprekend is, zal zo duidelijk worden.

De kerstperiode is weer aangebroken en wat is er leuker dan dát!? Mij doe je een groot plezier met lichtjes, sneeuw, kerstmuziek, lekker eten, gezelligheid, kerstversiering, kerstthee, kerstkleding, kerstbomen, kaarsen en lekker eten. Dat laatste had ik al gezegd, ik weet het, maar het kan zoals bekend, in mijn geval niet vaak genoeg genoemd worden. Wat mij betreft, duurt de kersttijd zo lang mogelijk. Heerlijk man!

Met kerst eet je wild met Christmas Pudding toe. Punt. Zo simpel kan het leven zijn. Toch fijn dat er mensen zoals ik bestaan die dit af en toe even voor je uitleggen. Nietwaar? Wel waar. Kun je al die Allerhandes en andere kerstkooktijdschriften meteen in de papierbak lazeren. Met kerst eet je wild en Christmas Pudding toe. Dus. Ok, ok, ik ga kort door de bocht. Deel van de lol is juist om uren en uren te besteden aan allerlei liflafjes, voor-, na- en bijgerechten die altijd weer mislukken omdat je ze nog nooit eerder gemaakt hebt, je in de keuken 20 dingen tegelijk moet doen terwijl je er normaal 2 tegelijk doet, er nog veel meer geregeld moet worden, de kinderen na een paar dagen kerstvakantie alweer strontvervelend doen en lopen te gillen in je oor en je toch weer niet over de juiste ingrediënten, skills en tools blijkt te beschikken.

Tradities zijn er niet voor niets. Ze geven mensen houvast. We leven weliswaar in een tijd dat menig traditie met voeten getreden wordt, bij het oud vuil gesmeten wordt en trends ons leven smaak en vorm moeten geven, maar tegelijk zijn veel mensen onzeker, ongelukkig en vinden ze dat de tijd zo snel voorbij gaat. Misschien is het zo slecht nog niet om stil te staan bij waar onze voorouders generatie na generatie bij zwoeren. Begrijp me niet verkeerd, ik pleit absoluut niet voor de terugkeer naar de tijd waarin elke generatie al voor 95% kon uittekenen hoe hun leven eruit ging zien, puur gebaseerd op het leven van de generaties voor hen. Anders was ik nu wel Mennoniet of Amish geworden. Maar van iedereen kun je wat leren en kerst is bij uitstek een tijd om stil te staan bij tradities. Veel mensen voelen ook de drang tot het creëren van familietradities. Welnu: dan is de Christmas Pudding een gegarandeerde hit. Slow Food met een hoofdletter S. Vol met gerijpt, gedroogd fruit, dat (slower kan het niet) maanden en maanden heeft hangen rijpen voordat het in de Pudding terecht gekomen is. Daar past een prachtige spirit bij die ook (in veel gevallen) jaren heeft liggen rijpen om tot volle wasdom te komen. En tot slot moet het baksel zelf ook weer lang rijpen om aan smaak te winnen. Prachtige circle of life toch?

Geschiedenis van de Christmas Pudding

Christmas Pudding wordt traditioneel in Engeland geserveerd op eerste kerstdag. Het is in de middeleeuwen in Engeland ontstaan en wordt ook wel Plum pudding genoemd. Veel mensen denken dat dit komt vanwege de pruimen (plum = pruim) maar eigenlijk betekende plums vroeger rozijnen. In de pudding zit heel veel gedroogd fruit, ei en reuzel en een specerijenmengsel met o.a. kaneel, nootmuskaat, kruidnagel en gember. De pudding moet wel even rijpen en kan ook jaren bewaard worden doordat er alcohol in zit. Het mengsel wordt uiteindelijk gestoomd in een pan kokend water en op eerste kerstdag vervolgens weer opgewarmd op diezelfde manier. Je dient het op met custard en/of brandy butter die je uiteraard in de fik steekt alleen al vanwege de special effects.

Veel families hebben hun eigen recept dat generatie na generatie wordt doorgegeven. Er kan dus flink gevarieerd worden in ingrediënten, en dat doe ik zelf altijd graag. Het eerste wat ik er altijd uit gooi, is de reuzel. Sorry, ik eet alles, maar ik heb gewoon geen zin in dierlijk vet in mijn dessert. Boter is in mijn ogen toch indirect dierlijk vet. Prima alternatief ook qua smaak.

De eerste echte puddings doken op in Victoriaans Engeland, maar begin 15e eeuw bestonden de voorlopers al. Als een manier om vlees te bewaren. Als er niet genoeg veevoer was, werd al het overtollige vee geslacht in de herfst. Het werd met allerlei ingrediënten die de houdbaarheid verlengden in een grote ketel ge-slow-cooked en als voorgerecht opgediend. In de loop der jaren verschoof de inhoud van de mix steeds meer van hartig naar zoet en daarmee ook naar het eind van het diner. Aanvankelijk was het populair bij oogstfestivals, maar uiteindelijk werd de pudding steeds meer geassocieerd met kerstmis. Vaak worden er wensbotjes of muntstukken toegevoegd die wensen doen uitkomen of geluk brengen.

In 1843, beschrijft Charles Dickens een typische pudding-scene in A Christmas Carol:

“Mrs Cratchit left the room alone — too nervous to bear witnesses — to take the pudding up and bring it in… Hallo! A great deal of steam! The pudding was out of the copper which smells like a washing-day. That was the cloth. A smell like an eating-house and a pastrycook’s next door to each other, with a laundress’s next door to that. That was the pudding. In half a minute Mrs. Cratchit entered — flushed, but smiling proudly — with the pudding, like a speckled cannon-ball, so hard and firm, blazing in half of half-a-quarter of ignited brandy, and bedight with Christmas holly stuck into the top.”

Als je helemaal Victoriaans wilt gaan in de manier waarop je kerstmis viert, kun je hier je hart ophalen. Check dat ook deze super-Victoriaanse playlist waar de Victorianen in hun tijd ook naar luisterden op hun Beats by Dre’s.

Welke spirit wordt er gebruikt? Nu we het toch hebben over tradities, wild en mooi gerijpte producten, waarom dan geen Famous Grouse? De grouse is een hoender, een ruigpoothoender om precies te zijn. Een wilde vogel waar ook veel op gejaagd wordt. Lekker om te eten bij het kerstdiner? Don’t mind if I do! Hieronder wat foto’s van de bereide grouse.

Wacht even, dit was toch een verhaal over Christmas Pudding? En toch niet over hoe je het lekkerste ruigpoothoenders kan klaarmaken? Helemaal waar! Al wil dat niet zeggen dat de gang voor de Christmas Pudding niet deze delicate vogel mag zijn. Anyway, eigenlijk is het ook best gemeen, om die vogels af te schieten.

Awwwwww, zielig! Ja, zeker zielig. En deze rotzak schiet de beesten en masse kapot. Zullen we dan toch maar niet over wild praten maar over whisky? Ja, whisky! Ja, ja, ja! Waar waren we gebleven? Oh ja, welke spirit het lekkerste is in een Christmas Pudding. En er overheen. Nou, ik riep hierboven dus Famous Grouse, maar terwijl ik afdwaalde naar geroosterde grouse, dacht ik natuurlijk ook aan Naked Grouse. Ontdaan van al zijn veren is de grouse ineens een scharminkelig beestje. Ok, je kunt hem weer aankleden met pancetta, maar laten we even bij de whisky’s blijven.

We kiezen dus Naked Grouse in plaats van Famous Grouse vanwege de smaak. Een hele goede blend, gebaseerd op malts als Highland Park en The Macallan. Ik heb hem geproefd in London, in het gezelschap van de Master Blender himself, en proefde een aantal smaaktinten die lekker matchen met de andere ingrediënten van de Christmas Pudding. Wat dacht je van kersen, perzik, custard, rozijnen, toffees, frambozen, karamel en een klein beetje kokos? En kaneel en nootsmuskaat? Doordat de Naked Grouse gerijpt is op sherryvaten, heeft hij net wat andere smaken dan de Famous Grouse.

Ok, ei gelegd. Aan de slag. Je kan de pudding dus al maanden van tevoren maken. Ik ben twee maanden voor kerst begonnen. Prima. Als je wilt, kan je het ook de dag voor kerst nog maken en een dag later eten, niets mis mee. Mijn pudding ligt inmiddels al een maand te rijpen. En nee, ik heb niet stiekem het folie opengemaakt en even gekeken. Vertrouw er nu maar op dat het goed komt. Er is bij mij nog nooit een Christmas Pudding mislukt. Dat kan ook bijna niet, want het is eigenlijk supermakkelijk om te maken. Als je maar zorgt dat je goede ingrediënten hebt. Dus de allerlekkerste gedroogde vruchten en Naked Grouse whisky. Dan kom je een heel eind.

Hieronder vind je wat foto’s van de bereiding en van het eindresultaat (let wel: dit is niet mijn finished pudding, want die komt pas met kerstmis uit het folie). Tevens vind je hier het recept (gebaseerd op Nigella Lawson’s Christmas Pudding recept, met hier en daar wat aanpassingen).

Ingrediënten:

• 150g cranberries
• 150g mooie rozijnen
• 150g gedroogde pruimen, zonder pit en in stukken gehakt
• 175ml Naked Grouse whisky
• 100g bloem
• 125g broodkruim
• 150g boter
• 150g bruine suiker
• 1 tl kaneelpoeder
• 1/4 tl gemalen kruidnagel
• 1 tl bakpoeder
• Citroenrasp (van 1 citroen)
• 3 eieren
• 1 medium apple, geraspt
• 2 el honing

Je kunt altijd eindeloos variëren met de ingrediënten (vooral qua gedroogd fruit). Kies je favoriete soorten en wijk gerust af, zolang je maar de juiste verhoudingen aan houdt.

Bereiding:
Neem een vorm (met deksel) met een inhoud van 1,7 liter. Doe de cranberries, rozijnen en gehakte pruimen in een kom met de Naked Grouse. Dek af met folie en laat minimaal een uur intrekken. Een dag of zelfs een week is nog beter, als je die tijd hebt. Zet een grote pan met water op en vet de puddingvorm in. Combineer alle ingrediënten in een grote kom. Roer goed door. Wil je muntjes toevoegen, doe dat dan nu. Zorg er wel voor dat je deze met cola schoon hebt gemaakt, zodat er geen viezigheid in je pudding komt.

Doe alles nu in de vorm, en duw aan met een lepel. Als je wilt, kun je eerst nog een laag bakpapier of zelfs een theedoek in de vorm leggen. Optioneel. Laagje aluminiumfolie eromheen voordat je het deksel erop doet, kan voorkomen dat er water in komt. Als je zoals ik een deksel hebt met klemmetjes, is dit het moment op het deksel aan te drukken en de klemmetjes onder de rand te bevestigen zodat die het deksel op zijn plaats houden. Zet de vorm in de pan met water en zorg dat het gedurende vijf uur op een laag pitje net aan de kook blijft. Vul het water regelmatig bij zodat het niveau tot over de helft van de vorm komt.

Als de vijf uur erop zitten, haal je de vorm er voorzichtig uit (heet!), haal je het folie eraf. Bewaar op een koele plek (niet in de koelkast) zoals een trapkast of kelder. Op de grote dag zelf pak je de pudding weer in aluminiumfolie en stoom je hem voor nog eens drie uur op dezelfde manier als voorheen.

Opdienen
Verwijder uit de vorm, door een bord te pakken, dit op de (uitgepakte) pudding te leggen en draai om. Leg een takje hulst op de bovenkant, verwarm een soeplepel met Naked Grouse door er een vlammetje onder te houden. Probeer of het heet genoeg is door de lepel een klein beetje schuin te houden zodat er wat van de hete alcohol in contact komt met het vlammetje. Zodra het gaat branden, schenk je de inhoud van de lepel over de pudding heen. Maak je geen zorgen als de hulst in brand vliegt, dit gebeurt vaak en levert geen gevaar op.

Serveer indien gewenst nog met custard of vanille vla.